6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 3.maddesine göre iş kazası; “işyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay” olarak tanımlanmıştır.
5510 sayılı Kanunda ise İş kazası, kişinin çalışma hayatında 5510 sayılı Kanunda sayılan hallerden birinde meydana gelen ve sigortalıyı bedenen veya ruhen engelli hale getiren olaydır.
5510 sayılı Kanunda sayılan iş kazası halleri ise şunlardır:
- Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
- İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle
- Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
- Hizmet akdi ile çalışan emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
- Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
- Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle
meydana gelen olaylardır.
İş kazaları genellikle dikkatsizlik, hatalı ekipman kullanımı, kötü işyeri koşulları veya ihmal sonucunda meydana gelir.
|
İş Kazalarının Nedenleri Nedir?
-
İş kazaları
Çalışma Ortamında meydana gelen ve bir kişinin yaralanmasına veya ölümüne yol açan olaylardır. İş kazalarının çeşitli nedenleri vardır ve bu nedenler işyerlerinde alınması gereken önlemleri belirlemek için önemli bir veri kaynağıdır.
Çalışanların işleriyle ilgili yeterli eğitim almadığı durumlarda, kazalar daha sık meydana gelir. İyi bir eğitim programı, çalışanları potansiyel tehlikelere karşı bilinçlendirir ve güvenlik önlemlerini öğretir.
-
Eksik güvenlik önlemleri:
İşletmelerde uygun güvenlik önlemleri alınmadığında, iş kazaları kaçınılmaz olabilir. İş güvenliği ekipmanlarının mevcut olmaması, acil çıkışlar ve yangın söndürme sistemlerinin eksikliği gibi faktörler riskleri artırır.
-
Tehlikeli işyeri koşulları:
- İşyerlerinde tehlikeli ortamlar iş kazalarını artırır. Kaygan zeminler, elektrik hatlarının yakınlığı, yüksekten düşme riski gibi unsurlar ciddi yaralanmalara neden olabilir.
-
Yetersiz iletişim:
- İşletmelerde etkili iletişim eksikliği iş kazalarının nedenlerinden biridir. İşçiler arasında bilgi akışında kopukluklar olduğunda, iş birliği ve güven azalır ve kazaların oluşma olasılığı artar.
-
Dikkatsizlik:
- Hızlı hareketler, dalgınlık veya dikkatsizlik, iş kazalarının sık görülen nedenlerindendir. Çalışanlar sürekli dikkatli olmaları ve işlerine odaklanmaları önemlidir.
-
Yorgunluk ve stres:
- Uzun çalışma saatleri, yetersiz dinlenme ve yoğun iş temposu, çalışanların stresli olmasına neden olabilir. Bu yüzden yorgun veya stresli bir zihin, iş kazalarının oluşma riskini artırır.
Kazalarının Oransal Dağılımı:
|
İş Kazası Nasıl Önlenir?
Kazalarını önlemek, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak için önemlidir. İşyerlerinde alınması gereken bir dizi önlem vardır. İşte iş kazalarını önlemek için yapılması gerekenler:
- Risk analizi yapın: İşyerinde mevcut olan potansiyel riskleri belirlemek için bir risk analizi yapın. Bu, tehlikeli alanları, ekipmanları veya iş süreçlerini belirlemenizi sağlar.
- İş Güvenliği eğitimi verin: Çalışanlara uygun iş güvenliği eğitimi verin. Bu eğitim, işyerindeki tehlikeleri tanımalarını ve güvenli çalışma yöntemlerini öğrenmelerini sağlar.
- Kişisel koruyucu ekipmanları kullanın: İşyerinde uygun kişisel koruyucu ekipmanların (KKE) kullanılmasını sağlayın. Örneğin, işçilerin başlarını korumak için baret, gözlerini korumak için koruyucu gözlük veya yüz maskesi, işitme sağlığını korumak için kulak tıkacı gibi ekipmanları sağlayın.
- İşyeri düzenlemeleri yapın: İşyerinde güvenli bir ortam yaratmak için gerekli düzenlemeleri yapın. Ek olarak, temiz çalışma alanları sağlamak, tehlikeli malzemeleri depolamak ve işaretlemek gibi önlemleri içerir.
- Çalışanları bilgilendirin: Çalışanları sürekli olarak iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilgilendirin. Onlara güncel prosedürleri, riskleri ve koruma önlemlerini anlatın. Ayrıca, çalışanların herhangi bir tehlikeli durumu veya riski bildirmeleri için açık bir iletişim kanalı sağlayın.
Kazalarını önlemek, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumanın önemli bir parçasıdır. İşverenler, çalışanları güvenli bir çalışma ortamında tutmak için bu önlemleri almalıdır.
Risk Analizi | Güvenlik Eğitimi | Kişisel Koruyucu Ekipmanlar | İşyeri Düzenlemeleri | Çalışan Bilgilendirmesi | |
Önem | Yüksek | Yüksek | Orta | Orta | Yüksek |
Uygulanabilirlik | Kolay | Kolay | Kolay | Zor | Kolay |
Etki | Yüksek | Yüksek | Orta | Orta | Yüksek |
Etkinlik | Yüksek | Yüksek | Orta | Orta | Yüksek
|
Sonuç
İş güvenliği, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak için önemli bir disiplindir. Bu yüzden işverenler, işçiler ve iş güvenliği uzmanları, kazaları, meslek hastalıklarını önlemek için birlikte çalışmalıdır.