Bir çok Yangın önlenebilir. İşyerleri ve diğer binalardan sorumlu olanlar, sorumluluk alarak ve doğru davranış ve prosedürleri benimseyerek bunlardan kaçınabilirler.
Bu yazıda yangın güvenliğine ilişkin genel tavsiyeler verilmektedir.
Genel Yangın Güvenliği Tehlikeleri
Yangınların başlaması için 3 şeye ihtiyaç vardır:
- Bir ateşleme kaynağı (ısı)
- Yakıt kaynağı (yanıcı madde)
- Oksijen
Ateşleme kaynakları şunları içerir:
- Isıtıcılar
- Aydınlatma
- Çıplak alevler
- Elektrikli ekipman
- Sigara içenlere yönelik malzemeler (sigara, kibrit gibi)
- Çok ısınabilecek veya kıvılcım çıkarabilecek başka herhangi bir şey
Yakıt kaynakları şunları içerir:
- Odun
- Kağıt
- Plastik
- Kauçuk veya köpük
- Gevşek ambalaj malzemeleri
- Atık çöp
- Mobilya
Oksijen kaynakları etrafımızdaki havayı içerir.
Ne Yapmak Zorundasın
İşverenler (ve/veya bina sahipleri veya sakinleri) bir yangın güvenliği risk değerlendirmesi yapmalı ve bunu güncel tutmalıdır. Bu, sağlık ve güvenlik risk değerlendirmeleriyle aynı yaklaşımı paylaşır ve genel risk değerlendirmesinin bir parçası olarak veya ayrı bir uygulama olarak gerçekleştirilebilir.
Değerlendirmenin bulgularına dayanarak işverenlerin, yangın durumunda yaralanma veya can kaybı riskini en aza indirmek için yeterli ve uygun yangın güvenliği önlemlerinin alındığından emin olmaları gerekir. Risk değerlendirmenizi düzenli olarak gözden geçirip güncellemeyi unutmayın.
İşyerinde yangının önlenmesine yardımcı olmak için risk değerlendirmeniz, tutuşma kaynakları (ısı veya kıvılcım) ve yanan maddeler ve risk altında olabilecek kişiler gibi yangının başlamasına nelerin neden olabileceğini tanımlamalıdır. Riskleri belirledikten sonra bunları kontrol etmek için uygun önlemleri alabilirsiniz. Bunlardan tamamen kaçınıp kaçınamayacağınızı veya bu mümkün değilse riskleri nasıl azaltıp yönetebileceğinizi düşünün:
- Ateşleme kaynaklarını ve yanıcı maddeleri ayrı tutun
- Kazara çıkan yangınlardan kaçının; örneğin ısıtıcıların devrilmeyeceğinden emin olun
- Her zaman iyi bir temizlik sağlayın; örneğin, yanabilecek çöplerin birikmesini önleyin.
Ayrıca yangın durumunda insanları nasıl koruyacağınızı da düşünün
Yangınları nasıl tespit edeceğinizi ve yangın çıkması durumunda insanları hızlı bir şekilde nasıl uyaracağınızı düşünün (örneğin, duman alarmları ve yangın alarmları veya zilleri takarak).
- Yangını hızlı bir şekilde söndürmek için doğru yangınla mücadele ekipmanına sahip olun
- Yangın çıkışlarını ve kaçış yollarını her zaman açıkça işaretlenmiş ve engelsiz tutun
- Çalışanlarınızın, yangın tatbikatları dahil, takip etmeleri gereken prosedürler konusunda uygun eğitimi almasını sağlayın
Örnek
Ambalaj atıkları
Bir dükkân sahibi, teslimattan sonra rafları hızla doldururken düzenli olarak dükkanının arka kapısına ambalaj atığı atıyordu. İşçileri bazen dışarıda sigara molası vermek için arka kapıyı açıyorlardı.
Bir hafta, çöp yığınını birkaç günlüğüne bırakmıştı ve atılan bir sigara izmariti, yığının alev almasına neden olmuştu. Yangın tespit edilip söndürüldüğünde, arka kapısı ve raf ünitelerinde ciddi hasar oluşmuştu. Hasarlı stok ve onarımlarda önemli bir maliyet oluştu.
Yangın nasıl önlenebilirdi
Eğer esnaf risk değerlendirmesini tamamlamış ve riskleri kontrol altına almak için basit adımlar atmış olsaydı bu yangın kolaylıkla önlenebilirdi.
Tehlikeli Maddeler Hakkında
Yangınlar ve patlayıcı ortamlar, gazlar, buğular veya buharlar dahil yanıcı maddelerin depolanması, kullanılması veya oluşturulmasını içeren işler veya yanıcı tozlar nedeniyle meydana gelebilir.
Yeterli miktarda havayla karışmış bir madde varsa, patlamaya neden olacak tek şey bir ateşleme kaynağına ihtiyaç duyar.
İşyerinde meydana gelen bir patlamanın veya yangının etkileri, can kayıpları, yaralanmalar, mallara, çevreye ve iş dünyasına ciddi zararlar verilmesi açısından yıkıcı olabilir.
Yangınların çoğu önlenebilir ve işyerinde yangın güvenliğiyle mücadele etmek önemlidir. Kamunun erişebildiği işyerleri ve diğer ev dışı binalardan sorumlu olanlar, yangın güvenliği davranış ve prosedürlerinin sorumluluğunu üstlenerek ve bunları benimseyerek bunlardan kaçınabilirler.
Ne Yapmalısınız?
Kazara meydana gelen yangınları veya patlamaları önlemeye yardımcı olmak için öncelikle şunları tanımlamanız gerekir:
- Hangi maddelerin, malzemelerin, süreçlerin böyle bir olaya neden olma potansiyeli olduğu, yani yanan veya patlayabilecek maddeler ve bunları neyin ateşleyebileceği?
- Risk altında olabilecek/zarar görebilecek kişiler kimlerdir?
Riskleri belirledikten sonra insanların zarar görme riskini azaltmak veya ortadan kaldırmak için hangi önlemlerin alınması gerektiğini düşünmelisiniz. Bu, ilk etapta bu olayların yaşanmasını engelleyecek önlemlerin yanı sıra, yangın veya patlama durumunda insanların zarar görmesini önleyecek önlemleri de içerecek.
- İşletmenizde kullandığınız veya yarattığınız maddelerden kaynaklanan yangın ve patlama risklerini düşünün ve riskleri nasıl ortadan kaldırabileceğinizi veya azaltabileceğinizi düşünün.
- Hangi maddelerin yanıcı olabileceği konusunda bilgi kaynağı olarak tedarikçi güvenlik veri formlarını kullanın
- Sahada depoladığınız yanıcı/patlayıcı maddelerin miktarını azaltmayı düşünün
- Tutuşturucu kaynakları (örneğin çıplak alev, kıvılcım) ve yanan maddeleri (örneğin buhar, tozlar) ayrı tutun
- Yanıcı/patlayıcı maddelerden güvenli bir şekilde kurtulun
- Risk değerlendirmenizi düzenli olarak gözden geçirin
- Temizlik işlerini iyi yapın; örneğin yangın başlatabilecek veya yangını daha da kötüleştirebilecek çöp, toz veya yağ birikmesini önleyin
Yangın güvenliği risk değerlendirmenizin bir parçası olarak yangın veya patlamaya neden olabilecek tehlikeli maddelerin varlığını da dikkate almanız gerekir.
Tehlikeler
İşyerinde bulunan birçok madde yangına veya patlamaya neden olabilir. Bunlar aşağıdakiler arasında değişir:
-
- Benzin
- Selüloz boya incelticiler
- Kaynak gazları
- Diğer yanıcı kimyasallar
- Daha az belirgin olanlara örnek:
- Motor yağı
- Gres
- Ahşaptan çıkan tozlar
- Un ve şeker
Kazaların önlenmesi için risklerin farkında olmak ve bunları kontrol altına almak veya ortadan kaldırmak önemlidir.
Sıvılar
Endüstriyel ürünlerdeki sıvılar (petrol ve diğer yakıtlar gibi) ve solventler (boya, mürekkep, yapıştırıcılar ve temizleme sıvıları gibi), havayla karıştığında tutuşabilen veya patlayabilen yanıcı buharlar yayar.
Sıvıların yanıcı buharlar çıkarma kolaylığı, ‘parlama noktası’ adı verilen basit bir fiziksel testle bağlantılıdır (belirli test koşulları altında bir sıvının, bir ateşleme kaynağının uygulanması üzerine anlık olarak tutuşmaya yetecek kadar yanıcı buhar çıkardığı minimum sıcaklık). Bu onların normal kullanımda oluşturdukları yangın tehlikesine göre sınıflandırılmalarına olanak sağlar.
Yanıcı sıvılar, parlama noktası 60⁰C veya altında olan sıvılar olarak sınıflandırılır.
Yanıcı Maddelerin Çalışma Alanlarında Depolanması
Tozlar
Patlayıcı ortam oluşturabilen tozlar da tehlikeli madde olarak sınıflandırılır. Kömür, odun, un, tahıl, şeker, bazı metaller ve sentetik organik kimyasallar gibi günlük hayatta kullandığımız birçok malzemeden üretilebilirler.
Tozlar gıda/hayvan yemi, kimyasallar, ağaç işleme, kauçuk ve plastik işleme ve metal tozları gibi birçok endüstride bulunur. Bunlar ham madde, ara ürün, bitmiş veya atık ürünler olabilir. Havadaki yanıcı toz bulutu, bir ateşleme kaynağının (örn. çıplak alev, kıvılcım) mevcut olması durumunda şiddetli bir şekilde patlayabilir.
Gazlar
Sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG), hidrojen veya diğer yanıcı endüstriyel gazlar gibi gazlar genellikle silindirlerde veya dökme yük konteynerlerinde basınç altında depolanır. Kontrolsüz salınımlar kolayca tutuşabilir veya silindirin füzeye dönüşmesine neden olabilir.
Metan (şebeke gazı) da patlamalara neden olabilecek yanıcı bir gazdır.
Katılar
Katılar arasında plastik köpük, ambalaj ve tekstil gibi malzemeler şiddetli bir şekilde yanabilir ve bazen zehirli olan yoğun siyah duman yayabilir.
Kaynak gazları
Sıcak iş ve alevle kesme işlemlerinde yakıt olarak kullanılan yanıcı gazlar ve oksijen, başka herhangi bir tehlikeli veya yanıcı madde içermeden tek başına yangın ve patlama riski oluşturabilir.
Yanıcı Maddelerin Çalışma Alanlarında Depolanması
Tehlikeli maddeler ve Patlayıcı Ortamlar Düzenlemeleri , tehlikeli maddelerin kapalı alanda depolanmasından kaynaklanan risklerin, bu tür maddelerin işyerinde ortadan kaldırılması veya miktarlarının minimuma indirilmesi ve öngörülebilir olaylara karşı koruma sağlamak için hafifletme sağlanması yoluyla kontrol edilmesini gerektirir.
Yanıcı sıvıların kullanıldığı pratik amaçlar için, çalışma odasında/çalışma alanında sınırlı miktarda depolamaya ihtiyaç duyulabileceği kabul edilmektedir. DSEAR Yönetmeliği 5 kapsamında gerekli olan risk değerlendirmesini yaparken, bir çalışma odası/çalışma alanı içerisinde belirli miktarda yanıcı sıvının depolanması ihtiyacını gerekçelendirmek işverenin/görev sahibinin sorumluluğundadır. Ancak yol gösterici prensip, çalışma odasında/çalışma alanında yalnızca sık gerçekleşen faaliyetler için gereken veya yarım gün veya bir vardiya boyunca kullanım için gereken minimum miktarın bulunması gerektiğidir. Açıkçası, fiili miktarlar iş faaliyetine ve ayrıca çalışma odası/çalışma alanındaki yangın risklerinin kontrolüne yönelik organizasyonel düzenlemelere bağlı olacaktır.
Kullanılmadığı zaman, mevcut iş faaliyetleri için gerekli olan yanıcı sıvıların bulunduğu kaplar kapalı tutulmalı ve uygun dolaplarda veya yangına dayanıklı yapıdaki ve dökülmeleri tutacak şekilde tasarlanmış kutularda saklanmalıdır (normalde içinde depolanan en büyük kabın %110’u hacmi). . Bunlar, mümkün olduğunca yakın işleme alanından uzakta olan ve çalışma odasından/çalışma alanından kaçış yollarını tehlikeye atmayacak şekilde belirlenmiş alanlara yerleştirilmelidir. Yanıcı sıvılar, yangın riskini artırabilecek veya konteynerin veya dolabın/kutunun bütünlüğünü tehlikeye atabilecek diğer tehlikeli maddelerden ayrı olarak depolanmalıdır; örneğin enerjik maddeler, oksitleyiciler ve aşındırıcı malzemeler. Bu diğer tehlikeli maddelerin kendi başlarına yanıcı sıvılar olabileceği veya yanıcı bir sıvı içinde tutulabileceği kabul edilmektedir. Ancak bunların diğer yanıcı sıvılarla aynı dolap veya bidonlarda saklanması yine de uygun değildir.
Aşırı derecede yanıcı ve parlama noktası çalışma odası/çalışma alanının maksimum ortam sıcaklığının altında olan yanıcı sıvılar için dolaplarda ve kutularda depolanabilecek maksimum miktarların 50 litreden fazla olmaması önerilir; ve parlama noktası 60°C’ye kadar olan diğer yanıcı sıvılar için 250 litreden fazla olmamalıdır.
Bu miktarların mutlak sınırlar olarak alınmasından ziyade, iyi endüstri güvenli uygulamasını temsil eden tavsiye edilen maksimumlar olarak görülmesi amaçlanmaktadır. Günümüz binalarının tasarımının ve iş modelinin bazen bu miktarlara bağlı kalmayı zorlaştırabileceği kabul edildiğinde, bu sınırlamalarda bir miktar esneklik sağlanması amaçlanmaktadır; örneğin büyük veya açık planlı çalışma odalarında/çalışma alanlarında. Bununla birlikte, işverenin/görev sahibinin tavsiye edilen maksimum miktarı aşan miktarlarda depolama ihtiyacı tespit ettiği durumlarda, bu gerekliliğin sağlam bir şekilde gösterilmesinin yapılması ve risk değerlendirmesinde özellikle aşağıdakilerin dikkate alınması gerekir:
- Çalışma odasında/çalışma alanında depolanacak veya taşınacak malzemelerin özellikleri. Karışık depolama için en kötü durum uygulanmalıdır; yani saklama dolabındaki veya çöp kutusundaki tüm malzemelerin, en düşük parlama noktasına sahip olanla aynı malzeme olduğu düşünülmelidir.
- Çalışma odasının/çalışma alanının büyüklüğü ve içinde çalışan kişi sayısı
- Çalışma odasında/çalışma alanında elleçlenen yanıcı sıvıların miktarı ve kazara salınabilecek veya dökülebilecek sıvı miktarları
- Çalışma odasındaki/çalışma alanındaki tutuşma kaynakları ve tutuşma durumunda yangının yayılma potansiyeli
- Çalışma odasına / çalışma alanına ve / veya saklama dolabına veya çöp kutusuna egzoz havalandırması sağlanması
- Saklama dolabının veya çöp kutusunun yangın performansı
- Yangın durumunda dolabın veya çöp kutusu kapılarının/kapağının kapatılmasına yönelik düzenlemeler
- Çalışma odasından/çalışma alanından kaçış yolları
Özel amaç, bir olay durumunda insanların çalışma odasından/çalışma alanından güvenli bir şekilde kaçmalarını sağlamaktır. Bu bağlamda, tehlikeli maddelerin uygun yapı ve tasarıma sahip dolap ve bidonlarda depolanmasının amacı, bu maddelerin yangına karışmasını geciktirmek için fiziksel bir bariyer sağlamak ve tehlikeli maddelerin sonradan yangına dönüşmesi durumunda alev ve sıcak gazların geçişini sınırlamaktır. İnsanların güvenli bir şekilde tahliyesi için yeterli sürenin sağlanması ve görev sahibinin bunu destekleyen acil acil durum prosedürlerinin uygulanması.
Düzenleme 6 kılavuz metni, L138’in 2013 baskısının 4 ve 5 numaralı ekleri ile birlikte, yangına dayanıklı dolaplar ve kutular için performans gereksinimlerine ilişkin genel rehberlik ve ayrıntılar sağlar. Bunların, dolabın veya çöp kutusunun kendisi için mutlak bir test veya standart belirtmediğini, bunların nominal inşaat ilkeleriyle ilgili olduğunu bilmek önemlidir. Yani:
- Yanları, üst, alt, kapıları ve kapağı oluşturmak için kullanılan malzemelerin gerekli yangın direncini (yani 30 dakikalık bütünlük) ve yangına tepkiyi (yani minimum risk) sağlayabilecek kapasitede olması
- Dolapların ve çöp kutularının yanları, üst ve alt kısımları arasındaki birleşim yerlerinde açıklık veya boşluk olmamalıdır
- Kapak/kapıların çöp kutusu/dolap çerçevesine sıkı bir şekilde oturması, böylece kapalı konumlarında çerçeve ile kapak/kapılar arasında nominal bir örtüşme olması gerekir
- Desteklerin ve bağlantıların erime noktası 750°C’nin üzerinde olan bir malzemeden olması gerekir
Bu kriterler mevcut mevzuata uyum için gereken minimum performans gereksinimlerini temsil etmektedir. Ancak, tüm kabin yapısının yangın performansına atıfta bulunan, aşağıdakiler de dahil olmak üzere daha zorlu standartlar ve tasarım spesifikasyonlarının mevcut olduğu dikkate alınmalıdır: Standartların Birleşik Krallık sağlık ve güvenlik mevzuatının asgari gerekliliklerinin ötesine geçtiği durumlarda, bunların Birleşik Krallık’ta uygulanmasının yasal bir zorunluluk olmadığı vurgulanmalıdır. Bununla birlikte, tavsiye edilen maksimum değerleri aşan miktarlar için işverenler/görev sahipleri, risk değerlendirmesi gösterimini yapma konusunda artırılmış yangın performansına sahip dolaplar bulabilirler.
Herhangi bir standart veya tasarım spesifikasyonuna uygun dolapların asgari yasal gereklilikleri karşıladığından emin olmak elbette işverenin/görev sahibinin sorumluluğundadır. Aynı şekilde, artırılmış yangın performansına sahip dolapların kullanımı, nominal olarak boş olan veya mevcut iş için gerekli olmayan konteynerlerin güvenli bir şekilde saklanması için özel depo odaları ve açık hava depolama alanlarının sağlanmasının yerini alacak şekilde görülmemelidir.
İşyerinde Yangın Güvenliği
Kim sorumlu?
Aşağıdaki durumlarda iş yerinde veya ev dışı diğer tesislerde yangın güvenliğinden siz sorumlusunuz:
- İşveren
- Sahip
- Ev sahibi
- Kiracı
- Tesis yöneticisi, bina yöneticisi, yönetim temsilcisi veya risk değerlendiricisi gibi tesisin kontrolünü elinde bulunduran herhangi biri
‘Sorumlu kişi’ olarak tanınıyorsunuz. Birden fazla sorumlu kişi varsa sorumluluklarınızı yerine getirmek için birlikte çalışmanız gerekir.
Yangın Güvenliği Talimatı, ödeme yapan misafirleriniz varsa (örneğin bir oda ve kahvaltı tesisi, misafirhane işletiyorsanız veya kendi yemeklerinizi hazırlayabileceğiniz bir mülk kiralıyorsanız) da geçerlidir.
Sorumluluklar
Sorumlu kişi olarak şunları yapmalısınız:
- Tesisin yangın riski değerlendirmesini yapın ve bunu düzenli olarak gözden geçirin
- Personele veya temsilcilerine tanımladığınız riskleri anlatın
- Uygun yangın güvenliği önlemlerini almak ve sürdürmek
- Acil durum planı
- Personel bilgileri, yangın güvenliği talimatı ve eğitimi sağlamak
Ev Dışı Tesisler
Ev dışı tesisler şunlardır:
- Tüm işyerleri ve ticari tesisler
- Halkın erişebildiği tüm tesisler
- Çok katlı konut binalarının ortak alanları
Paylaşılan Tesisler
Paylaşılan tesislerde birden fazla sorumlu kişinin olması muhtemeldir. Tesis içindeki veya etrafındaki insanların güvende olduğundan emin olmak için yangın güvenliği planlarınızı koordine etmeniz gerekecektir.
Ortak veya paylaşılan alanlar için sorumlu kişi ev sahibi, mülk sahibi veya yönetici acentedir.
Değişiklikler, Genişletmeler ve Yeni Binalar
Yeni bina inşa ederken veya mevcut binada inşaat işi yaparken inşaat yönetmeliklerine uymalısınız. Bu, önerilen bina veya genişletmede yangın güvenliğinin tasarlanmasını da içerir.
Cezalar ve Uygulama
Yangın güvenliği düzenlemelerine uymamanız durumunda para cezasına çarptırılabilir veya hapse girebilirsiniz.
Kaynak www.hse.gov.uk